ITIL deze kennis kan jealtijd van pas komen
Welkom op de site van Daniel Boerstra en Gijs Eskes
Het is vandaag
Service support


 

Configuratiebeheer

Probleembeheer

Wijzigingsbeheer

Programmatuurbeheer en Distributiebeheer

 

Configuratiebeheer

Doelstelling proces Configuratiebeheer

Hetdoel van configuratiebeheer is controle over alle elementen van de IT-infrastructuur
en het verstrekken van de gegevens over de infrastructuur aan andere processen.

Om er voor te zorgen dat controle op de IT-infrastructuur mogelijk is, dienen in die
infrastructuur alleen de componentente worden opgenomen waarvoor toestemming is gegeven.
Bij componenten kan ook worden gedacht aan pc's,printers,programmatuur,netwerk en
dergelijke. Ook documentatie wordt in sommigebedrijven gezien als een onderdeel van het
IT-systeem en als zodanig beheerd

 

Voordelen Configuratiebeheer

 

De onderdelen van de IT-infrastructuur zijn de produktiemiddelen van de automatiseringsafdeling. Het proces configuratiebeheer omvat het beheren van deze produktiemiddelen. Het configuratiebeheer is het fundament waarop alle IT-diensten zijn gebouwd. In dit proces wordt vastgelegd welk domein en detailleringsniveau van toepassing is op het beheer van de IT-diensten.

Doel

· Het onder controle brengen van een veranderende IT-infrastructuur.

· Het verzorgen van de informatievoorziening hierover aan andere processen.

Activiteiten

· Identificatie van configuratie items. Fysiek, logisch, samengesteld. Beheer van configuratiebeheer database: Alleen door het wijzigingsbeheer geautoriseerde wijzigingen op de IT infrastructuur en CBDB worden toegestaan.

· Statusbewaking van configuratie items: Status geeft de inzetbaarheid weer en bepaalt impliciet de verantwoordelijke mens(en) voor een configuratie item.

· Verificatie van configuratiebeheer database: Testen van de correctheid van de database (eerste keer is meteen na initiële vulling).

· Informatievoorziening: Gegevens uit de CBDB verwerken tot zinvolle informatie t.b.v. andere processen.

Begrippen

· Configuratie Item (CI): Component dat deel uitmaakt van, of direct gerelateerd is aan, de IT infrastructuur (fysiek, logisch, samengesteld)

· ConfiguratieBeheer DataBase (CMDB): Het informatiesysteem waarin gegevens met betrekking tot de configuratie items, worden vastgelegd en beheerd.

· Release: Een vrijgegeven, gebundeld aantal CI's.

· Bereik CBDB: Verantwoordelijkheidsgebied configuratiebeheer.

· Detailleringsniveau: Het laagste niveau in de CBDB waarop nog uniek identificeerbare items worden onderscheiden.

· Basisconfiguratie: Selectie van de CBDB die apart wordt opgeslagen met als doel het vastleggen van een stabiele configuratie waarop kan worden teruggevallen bij het optreden van wijzigingsproblemen.

· Audit: Incidentele controle om te kijken of het totale proces juist werkt.

· Review: Een herziening van een proces met als doel het verbeteren hiervan.

Kritische successfactoren

· Bepalen juiste detailleringsniveau

· CBDB.Bepalen juiste bereik CBDB.

· Discipline bij onderhouden CBDB (kan vertragingen opleveren maar mag niet)

· Foutgevoeligheid CBDB.

· Afhankelijkheid van de IT-afdeling van de CBDB.

Probleembeheer

Het proces probleembeheer zit dichtgekoppeld aan de helpdesk, De helpdesk is meer gericht op contact met de klant terwijl het probleembeheer meer de problemen oplost en zoekt naar oorzaken van de problemen.

Als er een incident binnenkomt bij de helpdesk word het aan de probleembeheer gemeld, deze gaan na of het een bekende of onbekende fout is, en of het probleem al eens eerder voorgekomen is om zo makkelijk de oplossing kan worden gegeven en de klant te informeren. Door de nauwe samenwerking met de helpdesk en probleembeheer kan het nog wel eens gebeuren dat de helpdesk zelf al weet wat er moet gebeuren om het probleem op te lossen door gebruik te maken van "bekende fouten"

De prioriteiten en het voorkomen van incidenten is ook identiek aan die van de helpdesk

Voordelen Probleembeheer

Het proces probleembeheer is verantwoordelijk voor het vaststellen van achterliggende oorzaken (problemen) bij afwijkingen van het afgesproken dienstenniveau (incidenten). Daarnaast worden structurele maatregelen genomen om verdere afwijkingen te voorkomen: problemen worden omgezet in bekende fouten en vervolgens wordt de bekende fout weggenomen.

Doel

· Het bereiken van een zo hoog mogelijke stabiliteit van de IT-dienstverlening door het achterhalen en het structureel wegnemen van fouten in de IT-infrastructuur.

Activiteiten

· Probleemidentificatie en registratie: Aan elk incident ligt een fout ten grondslag.

· Classificatie: Catagoriseren, bepalen impact, urgentie en prioriteit.

· Allocatie van mensen en middelen: Aan de hand van de classificatie van problemen worden mensen en middelen gealloceerd voor onderzoek en diagnose.

· Onderzoek en diagnose: Achterhalen oorzaak incidenten (bekende fout).

· Foutbeheer: Registratie bekende fouten en voorbereiden van wijzigingsvoorstellen nodig om bekende fouten weg te nemen uit de IT-infrastructuur.

· Rapportage aan het management.

Begrippen

· Proactief: Het voorkomen van een ongewenste verlaging van het dienstenniveau door structurele maatregelen.

· Probleem: Ongewenste situatie, geïdentificeerd uit incidenten, die indicatief is voor een fout in de IT infrastructuur. Oorzaak (=CI) en oplossing zijn nog niet bekend.

· Bekende fout: De ongewenste situatie met betrekking tot de IT-infrastructuur, waarbij een bepaald configuratie item is geïdentificeerd als oorzaak van een (potentiële) degradatie van het IT dienstenniveau.

· Pareto-analyse: Een methode van onderzoek waarbij alle factoren die bijdragen tot een bepaalde gebeurtenis (fout) worden gerangschikt naar hun relatieve belangrijkheid met het doel zich voor verder gedetailleerd onderzoek te kunnen beperken tot de meest belangrijke factoren. 20 % van de problemen veroorzaakt 80% van de service-degradatie.

· Visgraat-diagram: Een diagram dat laat zien hoe een bepaalde foutensoort in een geheel verband houdt met mogelijke foutensoorten van onderdelen, met uitwendige omstandigheden of met een combinatie daarvan.

Kritische succesfactoren Probleembeheer

Het kan nog wel eens voorkomen dat probleembeheer niet zo'n geweldig succes heeft, dat kan bijvoorbeeld als de probleembeheer niet de geschikte tools heeft om zijn werk uit te voeren daardoor kan het oplossen van de problemen langer gaan duren. De klant kan ook proberen (mede door het langer wachten) een specialist in te huren of zijn of haar computer ergens anders te laten repareren hierdoor kost het de klant veel geld en kunnen wijzigingen aan het systeem door iemand die niet de werkomgeving kent permanente schade aanrichten. Het hercreeren van problemen is vaak moeilijk te doen in een testomgeving, problemen ontstaan en kunnen niet gemaakt worden vaak kunnen er ook onbekende problemen ontstaan waar dus niet op geoefend kan worden. Het alloceren van een specialist is ook moeilijk het zijn niet voor niks specialisten en op een bepaald momen overal nodig, hierdoor kunnen lange wachttijden ontstaan en gaat er veel werk verloren. Je weet niet van te voren hoeveel en wanneer er problemen er komen, dus personeelsplanning is haast onmogelijk en teveel personeel is duur. Veel personeel is tegen standby regeling, dat houd in dat ze elk moment opgeroepen kunnen worden voor een probleem.

Wijzigingsbeheer

Doelstelling proces Wijzigingsbeheer

Het proces wijzigingsbeheer maakt wijzigingen in IT-infrastructuur beheersbaar en inzichtelijk door het vastleggen van alle wijzigingen.

Doel

Het (laten) uitvoeren van de noodzakelijke wijzigingen zodanig dat verstoringen en afwijkingen van het dienstenniveau als gevolg van de wijzigingen zo min mogelijk voorkomen. Dit wordt gedaan door gebruik te maken van gestandaardiseerde methoden en technieken. Bij het uitvoeren van een wijziging loopt men het risico nieuwe problemen te introduceren.

Activiteiten (Beschrijving en Fase)

· Acceptatie: Accepteren van wijzigingsvoorstellen.

· Classificatie: Bepalen initiële prioriteit en categorie (geringe omvang, redelijke omvang, omvangrijk).

· Beoordeling en planning: Beoordelen van de gevolgen van de wijziging (impactanalyse), wijzigingsoverleg, plannen van de uitvoer van de wijziging.

· Coördinatie: Coördinatie van de wijziging op de drie niveaus:

o Gebruik.

o Toepassingsprogrammatuur.

o Technische infrastructuur.

· Realisatie, test, implementatie en evaluatie van de wijziging.

· Rapportage aan het management.

Begrippen

· Wijzigingstraject: Traject bestaande uit zeven fasen dat moet worden doorlopen m.b.t. een wijziging: Wijzigingsvoorstel, beoordelen & plannen, bouwen, testen, implementeren, evalueren en afsluiten.

· Wijziging: Modificatie aan CI (apparatuur, programmatuur, procedures, gegevensverzamelingen, documentatie, DNO).

· Wijzigingsvoorstel: Ook wel bekend als RFC (Request For Change). Voorstel voor een wijziging dat kan worden ingediend door probleembeheer, systeemontwikkelaars, IT dienst afnemers, capaciteitsbeheer, beschikbaarheidsbeheer, en calamiteitenplanning. Voorstel bevat tenminste de reden van de wijziging, welk CI de wijziging betreft, waar de wijziging uit bestaat en wanneer de wijziging zou moeten worden uitgevoerd.

· Wijzigingsbeheerder: Verantwoordelijke persoon voor de autorisatie van een wijzigingsvoorstel. De wijzigingsbeheerder is niet verantwoordelijk voor de implementatie/vrijgave van de wijziging.

· Wijzigingscommissie: Commissie die is samengesteld uit vertegenwoordigers van die delen van de organisatie die direct betrokken zijn bij de wijziging.

· Wijzigingsoverleg: Overleg met wijzigingsbeheerder (voorzitter) en betrokkenen (wijzigingscommissie) ter autorisatie van de wijziging. Configuratiebeheerder treedt op als secretaris.

· Netwerkplanning: Techniek voor tijdsbeheersing, wordt gebruikt bij het plannen van een wijziging.

· Urgente wijziging: Uitstellen van administratieve handelingen omwille van de snelheid. De registratie van het wijzigingsvoorstel vindt plaats direct na de implementatie.

Resultaat wijzigingsbeheer

De resultaten van het wijzigings beheer zijn alsvolgt:

Door het uitvoeren van de noodzakelijke wijzigingen verzorgt het wijzings verkeer dat er zo min mogelijk storingen en afwijkingen op het dienstniveau voorkomen, deze wijzigingen worden na volgorde van belangrijkheid ingevoerd zodat er rekening kan worden gehouden met eventueel daaropvolgende kleine probleemen. Hierdoor heeft ook het managment een goede inzicht hoe dynamisch de IT-omgeving is om zich snel te kunnen aanpassen aan de wijzigingen. Om dat de wijzigingen toevoer streng gecontroleerd word kunnen er ook meerdere wijzigingen worden ingevoerd.

Kritische succesfactoren Wijzigingsbeheer

· Cultuurproblemen.

· Motivatie en discipline van medewerkers om procedures op te volgen.

· Discipline voor het volgen van de gestelde procedures.

· Vaststellen van een speciale procedure voor urgente wijzigingen.

· Het ontbreken van geschikte gereedschappen (software).

Doelstellingen proces Programmatuurbeheer en Distributie

Een van de activiteiten van de programmatuurbeheer is het beheren van de programmatuurbibliotheek: Het zekerstellen dat alleen betrouwbare kopieën van de programmatuur items beschikbaar zijn voor de organisatie en dat kopieën van de juiste versies worden gebruikt bij ontwikkeling, test en exploitatie

Ze moeten kunnen beschikken over een " up to date " DPB (Definitieve Programmatuur Bibliotheek) ook wel DSL genoemd, Ze moeten er voor kunnen zorgen dat de software, die centraal word opgeslagen veilig staan en kunnen garanderendat alleen de juiste en geautoriseerde versie van de programmatuur in productie gaan

Voordelen Programmatuurbeheer en Distributie

· De leverbetrouwbaarheid van de IT-organisatie wordt vergroot.

· Er sluipen minder adhoc werkzaamheden binnen bij de back office

· De back office hoeft niet groter te zijn dan nodig is vanuit de behoefte van de gebruikers organisatie.

· Er wordt voorkomen, dat een aantal specialisten een groot deel van hun tijd besteden aan het oplossen
van problemen, die door niemand worden ervaren.

· Indien de behoefte van de gebruikersorganisatie de vaste formatie van de IT-organisatie overschrijdt, kan
via extra inhuur of uitbesteding hier flexibel op ingespeeld worden.

De uitvoering wordt vaak door de front office aangestuurd door Service managers of project managers.

 

Kritische succesfactoren Programmatuurbeheer en Distributie

De motivatie en de dicipline van het personeel is hier van groot belang, het werk word vaak afgeraffeld waardoor onjuiste informatie (programmateur items) kan worden verstrekt. Hoge kosten door de grote opslagcapaciteit want die word 3 maal gebruikt: ontwikkel-, test- en exploitatieomgeving en hierdoor krijg je ook hogere kosten omdat er in meerderen omgevingen gedraaid word. Verder is het vaststellen van de release-frequentie niet eenvoudig.